Sneller moe door thuiswerken? Zo voorkom je ‘Zoom Fatigue’

Geschatte leestijd: 4 minuten

Heb je het idee dat je sneller moe bent na een dag thuiswerken? Dan ben je niet de enige. Sinds we collectief thuiswerken, zijn tools als Zoom en Microsoft Teams in opmars. Met de grote frequentie waarmee deze tools gebruikt worden, duikt een nieuwe term steeds vaker op: ‘Zoom Fatigue’, of laten we het breder vertalen naar videobelvermoeidheid. Genoeg reden om maar weer eens kritisch naar onze werkdaginvulling te kijken.

Videobelvermoeidheid (of Zoom Fatigue) is vrij logisch te verklaren. Volgens diverse onderzoeken hebben mensen meer moeite met virtuele interactie, omdat het grootste deel van de non-verbale communicatie wegvalt. Dat vertelt Andrew Franklin, assistent professor cyberpsychologie aan de Norfolk State University, aan National Geographic. Videobellen vergt hierdoor simpelweg meer concentratie dan een gewoon gesprek. Dit is geen nieuw fenomeen, maar we hebben er gewoonweg nog niet eerder op deze schaal mee te maken gehad.

Communiceren zonder lichaamstaal

Die videobelvermoeidheid komt zo tot stand: mensen communiceren normaal gesproken niet alleen met woorden. We zien bijvoorbeeld aan iemands ogen of iemand oplet, of horen het aan iemands ademhaling als iemand je wil onderbreken. We zien het aan iemands armen en handen als iemand onrustig, verbaasd of afgeleid is. Dat soort lichaamstaal valt weg als je alleen maar iemands hoofd en schouders in een klein venstertje op je monitor ziet. Vanwege beperkte beeldkwaliteit gaan zelfs gezichtsuitdrukkingen in sommige gevallen verloren.

Terwijl het opvangen en interpreteren van non-verbale signalen normaal gesproken juist heel weinig energie kost, moeten je hersenen nu onbewust heel hard aan het werk. Ze gaan op zoek naar signalen die er waarschijnlijk niet zijn, en moeten tegelijkertijd heel veel informatie halen uit de gesproken woorden. Groepsgesprekken waarbij meerdere mensen in beeld zijn, zijn al helemaal problematisch. Je brein probeert dan de houding van veel mensen tegelijk te ‘ontcijferen’, wat alleen nog maar meer energie kost. Het belangrijke verschil met een traditioneel telefoongesprek is volgens Franklin dat je hersenen zich dan kunnen focussen op alleen de stem. Je hersens gaan dan dus niet op zoek naar de non-verbale uitdrukkingen die er niet of nauwelijks zijn.

Meetings: nuttig of obstakel?

Nu is al langer bekend dat meetings niet de populairste bezigheid zijn van veel mensen: 62% van de werknemers ziet meetings als de grootste afleiding op het werk. NU we hiervoor veelal op Teams of Zoom vertrouwen, is het dus nóg meer oppassen geblazen. Met videobelvermoeidheid op de loer kan zo’n meeting immers contraproductief (of nog contraproductiever) werken. Het klinkt weliswaar eenvoudig om even snel te bellen met elkaar, maar vraag jezelf af: is het echt nodig? Want laten we eerlijk zijn: er zitten ook meetings tussen die alleen maar dienen om iets mede te delen. Dat kan ook anders.

Belangrijke mededelingen kun je bijvoorbeeld beter delen via narrowcasting of in een bedrijfsapp. Je bericht is dan via allerlei verschillende schermen en kanalen zichtbaar en bereikt dus iedereen die je wilt bereiken. Bovendien is bewezen dat continue herhaling beter werkt dan een eenmalige boodschap. Dat noemen wij de kracht van herhaling.

Wees niet bang dat er via deze weg geen interactie mogelijk is. In onze app kunnen werknemers bijvoorbeeld gewoon op elkaar reageren. Superhandig, want dan zijn zowel de vraag als reactie ook nog eens later terug te lezen voor iedereen. Ook voor collega’s die misschien verhinderd waren voor de geplande meeting.

Videobellen met mate

Begrijp ons niet verkeerd, we zijn in deze tijd ontzettend blij met de mogelijkheid om te videobellen. Wij maken zelf elke dag zeer intensief gebruik van Teams. Pas echter op: Teams, GoToMeeting, Zoom en consorten zijn niet op álles het antwoord. Net als de e-mailoverload is videobelvermoeidheid een serieuze uitdaging voor communicatiespecialisten. Aan ons om ook in deze tijd, waarin we graag iedereen gezond houden, kritisch te kijken naar welk kanaal we voor welke boodschap gebruiken. Want, om met de woorden van Marshall McLuhan te spreken: The medium is the message.

Meer lezen over efficiënt communiceren op het werk? Download dan eens onze infographic met 9 tips om afleiding te verminderen en de communicatie te verbeteren.